20 Temmuz 1974’te Başbakan Bülent Ecevit’in liderliğinde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kıbrıs’ta başlattığı harekâtın hakkında merak edilenler ve “Ayşe tatile çıksın” parolasının unutulmaz hikayesi…
Harekatın amacı nedir?
48 yıl önce Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Kıbrıs Adası’nda Türklerin uğradığı baskı ve zulmü ortadan kaldırmak amacıyla başlatılan bir barış harekatıdır. Bülent Ecevit’in “İnsanlığa ve barışa büyük bir hizmette bulunmuş olacağımıza inanıyoruz. Öyle umarım ki kuvvetlerimize ateş açılmaz ve kanlı bir çatışmaya yol açılmaz. Biz aslında savaş için değil barış için ve yalnız Türklere değil Rumlara da barış getirmek için adaya gidiyoruz” demeciyle başlamıştır.
Dönemin merak konusu: “Kıbrıs ne olacak?”
1959 yılında Zürih ve Londra anlaşmalarıyla adada Türk ve Rum halkının eşitliğine dayalı bir Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştu. Ancak Rumların kurduğu silahlı gruplar 1963 yılından itibaren Kıbrıs Türklerini, ülke yönetiminden uzaklaştırdı.
15 Temmuz 1974’te Kıbrıs’ta Rumlar tarafından askeri darbe gerçekleşti. Bu yaşanan darbe hareketi üzerine garantör ülke olan Türkiye diğer bir garantör ülke olan Birleşik Krallık ile bir görüşme gerçekleştirdi. Ortak sonuca ulaşamayan iki ülke sonucunda Türkiye, Kıbrıs’a bir harekat başlattı.
20 Temmuz 1974 yılında Türk Ordusu’na bağlı birlikler Lefkoşa-Hamitköy-Gönyeli ve Pınarbaşı bölgelerine hava indirme harekatı ile Barış Harekatını başlattı.
Adaya yalnızca havadan asker indirilmedi, Türk Ordusu dört bir koldan taarruza geçmişti. Gemiler de denizden çıkartma yaptı. Aynı zamanda Rum mevzileri jetlerle havadan bombalandı.
“Kıbrıs Barış Harekatı” adı verilen operasyon 22 Temmuz saat 17’de sonlandırıldı.
“Ayşe Tatile Çıksın” parolası nedir?
Cenevre’deki görüşmelerden bir sonuca bağlanamayınca dönemin başbakanı Bülent Ecevit, dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş’e ”Ayşe Tatile Çıksın” parolasını iletti ve 14 Ağustos 1974 günü saat sabah 04:30’da Kıbrıs’taki Türk birlikleri harekete geçti.
15 Ağustos 1974’te Kıbrıs’ın yüzde 38’i ele geçirildi. Rum kuvvetleri bu gelişmeyle beraber geri çekilmek zorunda kaldı.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne zaman kuruldu?
1975 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. 15 Kasım 1983 tarihinde de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu.
Kaynak: NTV
